Jak powinniśmy się komunikować?

Komunikacja jest jedną z podstawowych umiejętności człowieka i towarzyszy nam od zarania dziejów. Nawet jeśli pojawiają się jakieś ograniczenia – takie jak odległość, umiejętności danej osoby czy różnice kulturowe lub językowe.  Ludzkość przezwycięża je, żeby w dalszym ciągu nawiązywać kontakt z innymi. Jest to z pewnością nieodrębny aspekt naszej cywilizacji – komunikujemy się, żeby przeżyć.

Dlaczego w takim razie komunikacja tak często prowadzi do konfliktów? Niezależnie od tego, czy znajdujemy się w gronie przyjaciół, czy w miejscu pracy. Na pewno jesteście w stanie przypomnieć sobie sytuację, w której nieprawidłowa komunikacja doprowadziła do nieporozumień, a w rezultacie właśnie do konfliktu.

Czym w takim razie jest dobra komunikacja?

Głównym założeniem powinien być cel – czyli zrozumienie. Rozmowa na dowolny temat powinna prowadzić do porozumienia, a więc w trakcie wymiany zdań obie strony powinny być nastawione na odbiór. Kiedy rozmawiamy w taki sposób, każda osoba ma wrażenie, że zostanie odpowiednio wysłuchana, a jej argumenty zostaną przyjęte i przemyślane przez odbiorcę. Skupianie się na sobie, w trakcie rozmowy, przedstawia taką osobę w negatywnym świetle, jako kogoś egoistycznego i niechętnego do poszerzania swoich horyzontów przez dialog. Gdy dyskutujemy bez automatycznego myślenia o potencjalnej defensywie, mamy szansę na faktyczne i adekwatne przeanalizowanie wypowiedzi i opinii naszego rozmówcy – co znacznie zwiększa szanse na udaną komunikację. Dlatego słuchaj swojego rozmówcy, nie zastanawiaj się, jak odpowiedzieć po prostu słuchaj.

Natura ludzka sprzyja takim rozwiązaniom – udana komunikacja opiera się właśnie na dawaniu i braniu, wzajemnym szacunku do wysuwanych argumentów. Ważne jest, żeby nie zapomnieć o jednym z najważniejszych aspektów, jakim jest szczerość. Jeśli o niej zapomnimy, komunikacja zamieni się w sztuczną próbę budowy zaufania i uzyskiwania informacji opartych na nieprawdzie. Zgodnie z metodologią dr Mereditha Belbina, ludzie powinni mówić to, co mają na myśli i mieć na myśli to, co mówią. Warto pamiętać, że to, co mówimy i nasze intencje, kiedy wypowiadamy konkretne słowa, nie muszą tak samo przedstawiać się naszemu odbiorcy. Zamiary wypowiedzi nie są równoznaczne z tym, jak zostanie ona zrozumiana – dlatego właśnie efektywna komunikacja powinna zwracać uwagę na inne aspekty niż tylko samo nadanie komunikatu. Właśnie poprzez czynne słuchanie ludzi, z którymi się komunikujemy, mamy szansę ewentualnie zmienić sposób, w który się wyraziliśmy na taki, który spełni nasze oczekiwania i przedstawi sytuację klarownie.

Co możemy osiągnąć przez udaną komunikację?

Zespoły, w których komunikacja przebiega bezproblemowo, odnoszą większe sukcesy w swoich działaniach. Jeśli nie ma konfliktów na linii przekazywania informacji, to nie pojawiają się nieporozumienia, przez które praca często może się opóźnić lub zupełnie się nie udać. Na pewno możecie przypomnieć sobie moment, w którym wasz współpracownik zupełnie nie zrozumiał tego, co chcieliście mu przekazać. Zastanówcie się, jak inaczej mogłaby wyglądać ta sytuacja. Czy jeśli poświęcilibyście więcej czasu na rozmowę z nim, dałoby się tego uniknąć? Gdy nie zwracamy uwagi na wagę takiej sytuacji, pojawia się niechęć w stosunku do innych i niepotrzebna agresja, złość. Zdaniem dr Wiesława Baryły, psychologa społecznego z Uniwersytetu SWPS, nasze relacje, zarówno na stopie profesjonalnej, jak i prywatnej, często zabarwione są właśnie takimi negatywnymi emocjami.

Kiedy ludzie zdają sobie sprawę ze swojego własnego stylu komunikacji i pracy, mają większą świadomość nie tylko siebie, ale również swojego wpływu na innych. Znajomość swoich słabych i mocnych stron umożliwia pracę nad sobą, co przekłada się na pracę całego zespołu – który może wtedy działać jak zdrowy, dobrze funkcjonujący organizm.