Jak usprawnić zrozumienie w zespole?
Zrozumienie w zespole i podstawy jego budowania ściśle związane są ze świadomością różnic pomiędzy ludźmi. Żeby efektywnie się komunikować i rozumieć potrzeby i umiejętności innych, należy cały czas pamiętać, że nie możemy mierzyć wszystkich swoją miarą. Każda osoba posiada indywidualny zestaw cech, który wpływa na jej zachowanie zarówno na stopie zawodowej, jak i w życiu prywatnym. Żeby usystematyzować takie typy osobowości, można posłużyć się metodologią stworzoną przez dr Mereditha Belbina. Przy użyciu testu behawioralnego, wyznaczył on 9 „Ról Zespołowych”, których opis odzwierciedla zachowania i tendencje każdej z ról. Krótko przybliżę każdą z nich, żeby zaprezentować, jak zrozumienie specyfiki każdej jednostki pozwala na usprawnienie zrozumienia w zespole.
Role Zespołowe dzielą się na trzy kategorie: socjalne, intelektualne i zadaniowe. Jedna osoba nie równa się jedna rola – po wykonaniu testu, otrzymujemy w rezultacie wynik „poziomu” każdej z ról. W praktyce oznacza to, że jedna osoba może przyjmować w zespole kilka ról, a pozostałe przejawiają się u niej na niższym poziomie. Zazwyczaj dominują dwie główne role zespołowe, ale może się też zdarzyć, że trzecia z nich również będzie się dosyć silnie zaznaczać.
Zrozumienie w zespole i role według dr Mereditha Belbina
Role socjalne są nastawione na relacje z innymi ludźmi. W skład tej grupy wchodzą: Koordynator, Dusza Zespołu i Poszukiwacz Źródeł. Koordynator najlepiej sprawdza się w przydzielaniu zadań, odszukiwaniu mocnych stron innych i nadzorowaniu całokształtu pracy – jak sama nazwa wskazuje, koordynuje. Dusza Zespołu to osoba, która bardzo dba o dobrą atmosferę w pracy. Będzie chętnie dążyć do rozwiązywania konfliktów interpersonalnych i integrować zespół. Z kolei Poszukiwacz Źródeł skupi się na poszukiwaniu rozwiązań poza własnym środowiskiem – będzie silnie nastawiony na research, zbieranie opinii z zewnątrz i odkrywaniem nowych rozwiązań funkcjonujących w innych firmach.
Role intelektualne to Kreator, Ewaluator i Specjalista. Kreator to prawdziwe źródło świeżych, oryginalnych pomysłów – jego rolą w zespole jest proponowanie nowych idei i sposobów pracy, podczas gdy inni wprowadzają jego (wybrane) rozwiązania w życie. Ewaluator będzie jedną z ważniejszych osób w kontakcie z Kreatorem. Jego zadaniem jest obiektywna i wyważona ocena tego, co się dzieje w firmie i co potencjalnie można zrealizować. Specjalista jest rolą specyficzną. Posiada wyjątkową, często niszową wiedzę na temat bardzo konkretnego tematu lub dziedziny. Wkład osoby charakteryzującej się taką cechą w projekt jest nieoceniony, ponieważ inni nie posiadają tak uszczegółowionych informacji na dany temat.
W skład grupy Ról działaniowych wchodzą Lokomotywa, Implementer i Perfekcjonista. Lokomotywa często kojarzona jest z postacią szefa, nie jest to jednak reguła. Dąży ona do celu i ustawicznie przypomina innym o tym, na czym należy się skupić – nie lubi opóźnień czy przegapiania deadline’ów. Implementer odpowiada za faktyczne wdrażanie planów. To na jego barkach leży poruszenie procesu realizacji projektu. Perfekcjonista to osoba, która wyjątkowo dba o szczegóły. Lubi przejmować zadania innych – zdarza jej się myśleć „kto zrobi to lepiej niż ja?”
Poznaj siebie oraz innych
Taka krótka charakterystyka różnych ról pozwala szerzej pomyśleć o różnicach między poszczególnymi osobami, które w ostateczności mogą przełożyć się na niezrozumienie. Połączenie dominujących ról zespołowych wskazuje na styl pracy i komunikacji – co również pojawia się w podsumowaniu Testu Ról Zespołowych. Osoba, której głównym powołaniem jest kreacja, która dużo czasu spędza sam na sam ze swoją wyobraźnią, może mieć problem w konfrontacji z kimś, komu zależy głównie na faktycznej ocenie przydatności czy opłacalności pomysłu. Dzięki uświadomieniu sobie, jak bardzo różnimy się między sobą – a zwłaszcza dzięki zrozumieniu, że nie ma w tym nic złego – umożliwiamy zarówno sobie, jak i innym członkom zespołu zdobycie większej wyrozumiałości.
Kiedy postaramy się naprawdę poznać osoby, z którymi pracujemy, zyskamy wiedzę na temat ich mocnych stron i wynikających z nich słabości. Jest to wyraźnie podkreślane w ideologii dr Mereditha Belbina – istnieją słabości dopuszczalne, które w rzeczywistości są po prostu naturalną konsekwencją silnych stron. Podczas komunikacji naprawdę warto zwrócić uwagę zarówno na siebie, jak i na odbiorcę – dzięki temu zrozumienie w zespole stanie się wyważone, ponieważ wszyscy będą świadomi, jak dużo indywidualnych zmiennych się na nie składa.